Франција пред масовни штрајкови против буџетот за 2026 година
Јавниот превоз се очекува да биде најпогоден од најавениот генерален штрајк во Франција, особено во и околу Париз. Синдикатите предупредија дека дури 90 отсто од возачите на метро во главниот град би можеле да се приклучат на протестите.
Покрај нив, на штрајк се приклучуваат и наставници, возачи на камиони, фармацевти и други професии, откако синдикатите упатија повик за широка мобилизација – првпат по протестите против пензиската реформа во 2023 година.
Според проценките на Министерството за внатрешни работи, повеќе од 800.000 луѓе ќе излезат на улиците низ целата земја.
Буџет со жестоки мерки
Причината за незадоволството е нацрт-буџетот за 2026 година, кој предвидува заштеда од околу 28 милијарди евра преку кратење на јавни работни места, замрзнување на пензии и ограничување на бенефиции. Најголемите синдикати уште во јули го осудија планот како „невидено брутален“.
Новата влада на премиерот Себастиен Лекорњу, кој стапи на функција по падот на Франсоа Бајру, вети измени и дијалог со синдикатите и опозицијата. Лекорњу веќе најави повлекување на една од најнепопуларните мерки – укинување на два државни празници – но предупреди дека заштедите сепак мора да се обезбедат.
Синдикати: „Фискална правда“
Синдикатите бараат „фискална правда“, односно повисоки даноци за најбогатите. Левичарските партии ја поддржуваат идејата за т.н. „Зукманов данок“, кој би вовел два проценти данок на имот поголем од 100 милиони евра. Иако иницијативата тешко дека ќе добие поддршка од центристите на претседателот Макрон, анкетите покажуваат силна јавна поддршка за оваа мерка.
Политичка криза и недоверба
Франција веќе повеќе од две години функционира без стабилно парламентарно мнозинство. Партијата на Макрон е во малцинство, а последните предвремени избори само ја засилија позицијата на левичарскиот блок и крајната десница.
Недовербата кон политичката елита се изрази и преку протестот „Блокирај сè“ на 10 септември, кога 200.000 до 250.000 луѓе протестираа низ Франција без конкретни барања, туку за да изразат гнев кон статус-кво ситуацијата.
Обединување на незадоволството
Сегашниот штрајк ги надминува само буџетските прашања. Се бара укинување на пензиската реформа од 2023 година, како и решавање на проблемите во различни сектори – новинарите протестираат против планирано спојување на јавните медиуми, а фармацевтите против намалување на субвенциите за генерички лекови.
„18 септември може да стане ден кога сите незадоволства ќе се спојат и ќе добијат нова сила,“ изјави Салим Хамалах од синдикатот ЦГТ за „Ле Монд“.
Се очекува протестите оваа недела да бидат многу помасовни од минатонеделните и да потсетат на пензиските штрајкови од 2023 година. Дали ќе прераснат во подолга борба, ќе зависи од реакцијата на владата.