Рубио тврди дека мировниот план за Украина е изработен во Вашингтон – европските сојузници предупредуваат дека предлогот го прави Киев ранлив

Американскиот државен секретар Марко Рубио изјави дека предложениот мировен план од 28 точки за прекинување на војната во Украина е „изработен од САД“, реагирајќи на наводите дека документот претставува руски „список на желби“, пренесе Би-Би-Си.

Ова следува по изјавите на група американски сенатори, кои тврдеа дека Рубио им посочил оти нацрт-договорот бил претставен како руски предлог и дека не ја одразува официјалната позиција на Вашингтон. Подоцна, државниот секретар ги отфрли таквите толкувања, нагласувајќи дека планот потекнува од САД и е составен врз основа на „инсајдерски информации“ и од Москва и од Киев.

Изјавата дојде додека Рубио патуваше кон Женева на средби со украински и европски безбедносни претставници за документот, за кој американскиот претседател Доналд Трамп бара Украина брзо да го прифати.

Европските сојузници остро против клучните точки од планот

Иако нацрт-планот сè уште не е официјално објавен, делови од неговата содржина веќе протекоа во јавноста. Според објавените детали, Украина би требало да ги повлече трупите од делови на источниот фронт каде што Русија не успеа да напредува, а истовремено би прифатила ограничување на големината на својата армија.

Европските партнери на Украина – меѓу кои Канада, Франција и Германија – остро се спротивставија на ваквиот концепт. На маргините на Г20 самитот тие порачаа дека предлогот „ја остава Украина ранлива на нови напади“. Во заедничката изјава, потпишана од лидерите на 11 држави и високи претставници на ЕУ, се наведува дека планот содржи некои „елементи неопходни за праведен мир“, но дека е потребна „значително поголема работа“, особено околу прашањата за границите и безбедносните ограничувања за Киев.

Францускиот претседател Емануел Макрон предупреди дека мировниот документ „не може да биде само американски предлог“, додека германскиот канцелар Фридрих Мерц оцени дека страните се „далеку од договор што би бил прифатлив за сите“.

Контрадикторни изјави во Вашингтон

Републиканскиот сенатор Мајк Раундс претходно изјави дека Рубио им појаснил дека документот не е американска политика. Според него, нацртот бил предаден на Стив Виткоф, дипломатски пратеник на Трамп, од лице што „ја претставувало Русија“.

Но, портпаролот на Стејт департментот, Томи Пигот, таквите тврдења ги нарече „отворена лага“, истакнувајќи дека целата администрација е согласна дека планот е подготвен во САД.

Рубио подоцна и самиот потврди: „Мировниот предлог е изработен од САД. Заснован е на информации од руската страна, но и на претходни и тековни податоци од Украина“.

Трамп: „Зеленски ќе мора да го прифати“

Американскиот претседател Доналд Трамп, кој го постави постигнувањето мировен договор за Украина како еден од главните приоритети во вториот мандат, изјави дека планот не е „финална понуда“, но и дека Зеленски „ќе мора“ да го прифати.

Потпретседателот Џеј Ди Ванс ги обвини критичарите дека „го погрешно толкуваат договорот“, додавајќи дека е нереално да се очекува дека повеќе пари, оружје или санкции би можеле да донесат украинска победа.

Што предвидуваат протечените точки?

Според информациите што се појавија во медиумите, нацрт-планот предвидува:

• украинско повлекување од делови на Донецк што сè уште ги контролира,

• фактичко руско управување со Донецк, Луганск и Крим,

• замрзнување на линиите на фронтот во делови од Херсон и Запорожје,

• неопределени „силни безбедносни гаранции“ за Украина,

• обврска Украина никогаш да не стане членка на НАТО,

• „очекување“ Русија да не ги напаѓа соседните држави.

Киев во исчекување на тежок дипломатски период

Украина силно се потпира на американската воена помош откако Русија започна целосна инвазија во февруари 2022 година.
Во саботата, претседателот Володимир Зеленски го назначи шефот на својот кабинет, Андриј Јермак, за главен украински преговарач во претстојните мировни разговори – вклучително и оние што евентуално би ја вклучиле Русија.

Според Зеленски, следната недела ќе биде „многу тешка“, поради очекуваните интензивни и чувствителни преговарачки процеси околу предложениот мировен аранжман.