Словенија утре на референдум за законот за асистирано самоубиство
Словенечките граѓани утре ќе се изјаснат дали ќе го поддржат или ќе го отфрлат неодамна усвоениот „Закон за помош при доброволно завршување на животот“, со што земјата повторно ја отвора дебатата околу асистираното самоубиство — тема која беше на референдум и пред две години.
Со неговото усвојување ова лето, Словенија стана првата држава од Источна Европа што го легализираше асистираното самоубиство. Но исходот од утрешниот референдум може да го промени тоа. Законот беше изгласан во јули со 50 гласа „за“ и 34 „против“, додека тројца пратеници беа воздржани. На советодавниот референдум во 2024 година, 55 отсто од гласачите го поддржаа правото на потпомогнато умирање.
Иницијативата за референдум ја поддржаа над 46.000 граѓани
Бргу по усвојувањето на законот беше покрената иницијатива за негово укинување, предводена од конзервативниот активист Алеш Примац и поддржана од опозицијата, црковните организации и дел од здравствената фела. Петицијата ја потпишаа повеќе од 46.000 граѓани.
На гласачите утре ќе им биде поставено прашањето:
„Дали сте за воведување на законот за потпомогнато умирање, усвоен од Народното собрание на 24 јули 2025 година?“
За законот да биде поништен потребно е да се исполнат два критериума:
-
Мнозинството излезени гласачи да гласаат против,
-
Против да гласаат најмалку 20% од сите регистрирани гласачи.
Според словенечкото Министерство за внатрешни работи, во земјата има 1.696.025 регистрирани гласачи. Тоа значи дека најмалку 339.205 гласа „против“ се неопходни за укинување на законот.
Што предвидува законот?
Законот за помош при доброволно завршување на животот им овозможува на пациентите, под строго утврдени услови, пристап до потпомогнато самоубиство.
Процедурата подразбира:
-
пациентот двапати да ја изрази својата намера пред матичниот лекар,
-
потоа да поднесе формално барање,
-
независен лекар да го одобри барањето,
-
психијатар да ја оцени способноста на пациентот за донесување одлука.
Здравствените работници имаат право на приговор на совест и не се обврзани да учествуваат во постапката.
Правото не важи за лица под 18 години и за случаи на неподносливо страдање поврзано со ментално заболување. Еутаназијата – односно директно предизвикување на смрт по барање на пациентот – останува целосно забранета.
Резултатите – по затворањето на гласачките места
Првите неофицијални резултати ќе бидат објавени по затворањето на гласачките места во 19 часот. Официјалниот исход ќе биде потврден на 4 декември, кога ќе се утврди конечниот број на гласачи и дали е постигнат кворумот потребен за поништување на законот.