Европа се соочува со пораст на политички инфлуенсери – новиот предизвик за демократијата

Во Европа сè поголемо влијание имаат политичките инфлуенсери – креатори на содржина кои преку социјалните мрежи промовираат партии, кандидати или идеологии, директно обликувајќи го јавното мислење.

Според новата студија на германскиот Медиумски регулатор на Северна Рајна-Вестфалија (LfM), оваа појава отвора клучно прашање: како да се регулира политичката пропаганда на интернет?

Регулативи не го следат трендот

Европската Унија неодамна воведе нови правила за политичко рекламирање, со цел да спречи дезинформации и странско мешање во изборните процеси. Но, инфлуенсерите засега не се опфатени со овие прописи, бидејќи нивните објави се мешавина од лично мислење и информација – што не спаѓа во новинарство.

„Колку е поголемо влијанието, толку е поголема одговорноста. Секој што преку емоции или поларизација ја искривува политичката порака, директно ја поткопува довербата во демократијата,“ изјави д-р Тобијас Шмид, директор на LfM.

Инфлуенсерите – најмоќниот медиум кај младите

Истражувањето на Европската комисија за социјални медиуми (2025) покажува дека 37% од Европејците редовно следат инфлуенсери, а кај младите од 15 до 24 години – дури 74%.

Во 60% од политичките содржини што ги објавуваат инфлуенсерите не може јасно да се разликува факт од мислење, што создава ризик од манипулација и ширење дезинформации. Затоа, европските регулатори бараат нови законски решенија за транспарентност и санкционирање на лажни информации.

Digital Fairness Act – нова надеж за регулирање

Во 2026 година, Европската комисија планира да го воведе Digital Fairness Act (DFA) – закон насочен кон заштита од манипулативен инфлуенсер маркетинг, „скриени претплати“ и токсични содржини на интернет.

Сепак, не е јасно дали политичките инфлуенсери ќе бидат опфатени со регулативата. Правните експерти предупредуваат дека ЕУ мора јасно да дефинира што претставува инфлуенсер маркетинг и кој ја сноси одговорноста за дезинформации.

„Европа мора да реагира. DFA може да биде првиот чекор кон одговорност – да се забрани промоција на опасни производи и лажни информации,“ изјави Стивен Бергер од здружението на потрошувачи BEUC.

Политички инфлуенсери како средство за пропаганда

Во последните изборни циклуси, политичките инфлуенсери сè почесто се користат за организирана пропаганда:

• Во Романија, истрага покажа дека неколку инфлуенсери биле финансирани од Русија за промоција на ултранационалистички кандидат, што резултираше со поништување на изборниот круг.

• Во Унгарија, преку владиниот инфлуенсер центар „Мегафон“, партијата „Фидес“ ширела партиска пропаганда за време на изборите за Европскиот парламент во 2024 година.

• Во Франција, истражувањето на Лондонската школа за економија утврди дека екстремната десница значително ја зголемила својата популарност благодарение на TikTok-инфлуенсери, меѓу кои најпознат е Жордан Бардела, со над 2 милиони следбеници, нарекуван „кралот на ТикТок“.