Нов мигрантски бран од Либија – Грција со заострувачка политика

Грчкиот парламент вчера (11 Јули 2025) усвои закон спорен за суспензија на прифаќањето барања за азил од лица кои преку Средоземјето доаѓаат од Северна Африка (главно Либија). Мерата стапува на сила за најмалку три месеци, со цел да се управи со зголемениот притисок врз инфраструктурата, особено на островот Крит и Гавдос, каде што во оваа недела пристигнале над 1.500 лица.

Клучни точки:

• Суспензија на азил: Новиот закон дозволува привремено задржување на странци пристигнати од Либија, без проверка на барањето за азил, со предвидена забрзана депортација по три месеци .

• Критика од меѓународни организации: ОН, и советникот за човекови права при Советот на Европа, предупредија дека мерката го крши меѓународното право и принципот на non‑refoulement, и може да доведе до враќање на бегалците во опасни услови .

• Политичка поддршка и контроверзии: Законопроектот беше поддржан од владејачката партија со 177 гласа „за“, додека опозиционите партии и левиците го окарактеризираа како неуставен .

Зошто сега?

• Стотици мигранти дневно пристигнуваат преку морето од Либија до Крит и Гавдос, а локалните центри се преполни. Од јануари се забележани над 7.000 нови пристигнувања, што предизвика криза во капацитетот да се пречекуваат странци.

• Владата оправдува со хуманитарни услови и „национална итност“, но критичарите прецизираат дека мерката е дискриминаторска и крши основни права .

Последици и реакции:

• Грчките острови: Приемните центри се поставуваат во изложбени хали и други преостанати локации, но проблемот со инфраструктурата останува.

• Европска и регионална димензија: Италија и Грција ја посочуваат Либија како регионален ризик, изразувајќи загриженост од геополитички влијанија (Русија, Турција) и оживување на миграцијата како средство за притисок кон ЕУ .

Што понатаму?

• Мерките се валидни три месеци, но активистите и меѓународните организации веќе најавуваат можни постапки против Грција од страна на ЕУ.
  Засега, појасно распределување на бегалците низ европските земји и промени во азилните процедури на ниво на ЕУ остануваат неодговорена потреба.